1995-yil 15-noyabr kuni boʻlib oʻtgan YUNESKOning
28-sessiyasida birinchi marta “Xalqaro kitob va mualliflik huquqlarini himoya qilish
kuni” xalqaro kun deya e’tirof etildi. 1996-yil 22-23 aprel kunlari Oʻzbekiston
Respublikasi birinchi Prezidenti boshchiligida 300 dan ortiq vakillarimiz ishtirokida
YUNESKOning Parij shahridagi bosh qarorgohida “Amir Temur va temuriylarning insoniyat
sivilizatsiyasiga qoʻshgan hissasi” mavzusida xalqaro konferensiya boʻlib oʻtdi. Konferensiya
yakunida YUNESKO tomonidan 23-aprel -“Xalqaro
kitob va mualliflik huquqlarini himoya qilish kuni” deb e’lon qilindi. Har yili
ushbu kun dunyo jamoatchiligi tomonidan bayram sifatida keng nishonlanib kelinmoqda.
Shu munosabat bilan joriy yilning 22-aprel kuni Madaniyat vazirligi va
“San’atkor, ijodkor va ijrochilarning mualliflik huquqlarini himoya qilish palatasi”
hamkorligida “Kitobxonlik va ijodkorlarning
mualliflik huquqiga hurmat-taraqqiyot kafolati” mavzusida davra suhbati va matbuot anjumani boʻlib oʻtdi.
Qonunchilikka koʻra respublikamizda mualliflik huquqi muallifning hayotligi davrida
va vafotidan keyin yana 70 yilgacha himoya qilinadi. 2021-yil avgustiga qadar bu
himoya muddati 50 yil edi. Bunga koʻra muallif vafotidan soʻng uning
merosxoʻrlaridan
yozma ruxsat olish talab etiladi va asardan foydalanilganda, ushbu muddatda mualliflik
haqi toʻlanadi.
Bugungi kunda mualliflar va turdosh
huquqlar subyektlari huquqlarini himoya qilish yoki mulkiy huquqlarini boshqarish
maqsadida nodavlat notijorat tashkilotlari mustaqil faoliyat yuritmoqda. Xususan,
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2020-yil 26-may kuni qabul qilingan “Madaniyat
va san’at sohasining jamiyat hayotidagi oʻrni va ta’sirini yanada oshirish chora-tadbirlari
toʻgʻrisida”gi
PF-6000-sonli farmoni bilan “San’atkor, ijodkor va ijrochilarning mualliflik huquqlarini
himoya qilish palatasi”ni tashkil etish qoʻllab-quvvatlangan.
Palataning asosiy vazifasi - mamlakatimizda mualliflar
va ijrochilar, ular merosxoʻrlarining mulkiy huquqlarini jamoaviy asosda
boshqarish, oʻz a’zolarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini roʻyobga chiqarish,
mamlakatimizda va xorijiy davlatlarda ularga tegishli mualliflik haqini yigʻish va
taqsimlash, buzilgan huquqlarini himoya qilishdan iborat.
Tadbir yakunida kelgusida madaniyat va san’at vakillariga munosib ijtimoiy-iqtisodiy
sharoitlar yaratish, ularning mualliflik huquqlariga oid bilimlarni tarqatish, joylarda
asarlar va ijrolardan foydalanishda jamoatchilik nazoratini yoʻlga qoʻyish, davlatimizning
sohada olib borayotgan islohotlariga koʻmaklashish maqsadida palata bilan Madaniyat
vazirligi, Oʻzbekiston davlat filarmoniyasi hamda Oʻzbek milliy maqom san’ati markazi
oʻrtasida
hamkorlik memorandumlari imzolandi.
Tadbir ishtirokchilari kelgusida ta’lim muassasalarida sohaga oid fanlarni
oʻqitish,
keng jamoatchilik orasida kitobxonlik madaniyatini yanada rivojlantirish, mualliflik
huquqi sohasida respublikamiz zimmasiga olgan xalqaro majburiyatlarini bajarishida
koʻmaklashish,
mualliflarga hurmat koʻrsatish va ularning huquqlari buzilishi oldini olishda hamkorlikda
ishlarni tashkil etishga kelishib olishdi.